काढ्नु
Nepali
Etymology
Inherited from Khasa Prakrit [Term?] (compare Maharastri Prakrit 𑀓𑀟𑁆𑀠𑀇 (kaḍḍhaï)), from Ashokan Prakrit *𑀓𑀟𑁆𑀠𑀢𑀺 (*kaḍḍhati, “to pull, draw”). Cognate with Maithili काढ़ब (kāṛhab) / 𑒏𑒰𑒜𑓃𑒥 (kāṛhaba), Hindustani کاڑْھنا (kāṛhnā) / काढ़ना (kāṛhnā), Punjabi ਕੱਢਣਾ (kaḍḍhaṇā) / کَڈّھݨا (kaḍḍhṇā), Sindhi ڪَڍَڻُ / कढणु, Gujarati કાઢવું (kāḍhvũ), Marathi काढणे (kāḍhṇe), Bengali কাড়া (kaṛa), Assamese কঢ়া (korha).
Pronunciation
- IPA(key): [käɽɳu]
- Phonetic Devanagari: काड्नु
Conjugation
Conjugation of काढ्नु [käɽnu]
| Information | ||||
|---|---|---|---|---|
| Stem | काढ्- [käɽ-] | |||
| Conjugation type | 1st conjugation: consonant-ending stem, regular. | |||
| Derivatives | ||||
| I-stem (Passive) |
काढिनु [käɽinu] | |||
| Non-finite forms | ||||
| Infinitives | काढ्नु [käɽnu] काढ्न [käɽnʌ] | |||
| Participles | Affirmative (+) | Negative (–) | ||
| Conjunctive | काढेर [käɽeɾʌ] काढी [käɽi] काढीकन [käɽikʌnʌ] | नकाढेर [nʌ ͜ käɽeɾʌ] नकाढी [nʌ ͜ käɽi] नकाढीकन [nʌ ͜ käɽikʌnʌ] | ||
| 1st Perfect | m. sing. | काढेको [käɽeko] | नकाढेको [nʌ ͜ käɽeko] | |
| f. sing. | काढेकी [käɽeki] | नकाढेकी [nʌ ͜ käɽeki] | ||
| pl. | काढेका [käɽekä] | नकाढेका [nʌ ͜ käɽekä] | ||
| high-resp. | काढ्नुभएको [käɽnu ͜ bʱʌeko] | नकाढ्नुभएको [nʌ ͜ käɽnu ͜ bʱʌeko] | ||
| 2nd Perfect | normal | काढे [käɽe] | नकाढे [nʌ ͜ käɽe] | |
| high-resp. | काढ्नुभए [käɽnu ͜ bʱʌe] | नकाढ्नुभए [nʌ ͜ käɽnu ͜ bʱʌe] | ||
| Imperfect | normal | काढ्दा [käɽd̪ä] काढ्दै [käɽd̪ʌi̯] काढ्दो [käɽd̪o] | नकाढ्दा [nʌ ͜ käɽd̪ä] नकाढ्दै [nʌ ͜ käɽd̪ʌi̯] नकाढ्दो [nʌ ͜ käɽd̪o] | |
| high-resp. | काढ्नुहुँदा [käɽnuɦũd̪ä] काढ्नुहुँदै [käɽnuɦũd̪ʌi̯] काढ्नुहुँदो [käɽnuɦũd̪o] | नकाढ्नुहुँदा [nʌ ͜ käɽnuɦũd̪ä] नकाढ्नुहुँदै [nʌ ͜ käɽnuɦũd̪ʌi̯] नकाढ्नुहुँदो [nʌ ͜ käɽnuɦũd̪o] | ||
| Infinitival | normal | काढ्ने [käɽne] | नकाढ्ने [nʌ ͜ käɽne] | |
| high-resp. | काढ्नुहुने [käɽnuɦune] | नकाढ्नुहुने [nʌ ͜ käɽnuɦune] | ||
| Absolutive | काढि [käɽi] | |||
| Finite forms of काढ्नु [käɽnu] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Person | 1st | 2nd | 3rd | 2nd & 3rd | |||||||||||
| Pronoun | म SING. |
हामी PL. |
तँ LOW-RESP. SING. |
तिमी MID-RESP. |
ऊ LOW-RESP. SING. |
उनी MID-RESP. |
तपाईं / ऊहाँ HIGH-RESP. | ||||||||
| m | f | m | f | m | f | m | f | m | f | m | f | ||||
| Present | + | काढ्छु [käɽt͡sʰu] | काढ्छौं [käɽt͡sʰʌ̃ũ̯] | काढ्छस् [käɽt͡sʰʌs] | काढ्छेस् [käɽt͡sʰes] | काढ्छौ [käɽt͡sʰʌu̯] | काढ्छ्यौ [käɽt͡sʰeu̯] | काढ्छ [käɽt͡sʰʌʌ] | काढ्छे [käɽt͡sʰe] | काढ्छन् [käɽt͡sʰʌn] | काढ्छिन् [käɽt͡sʰin] | काढ्नुहुन्छ [käɽnuɦunt͡sʰʌ] | |||
| – | काढ्दिनँ [käɽd̪inʌ̃] | काढ्दैनौं [käɽd̪ʌi̯nʌ̃ũ̯] | काढ्दैनस् [käɽd̪ʌi̯nʌs] | काढ्दिनेस् [käɽd̪ines] | काढ्दैनौ [käɽd̪ʌi̯nʌu̯] | काढ्दिनौ [käɽd̪inʌu̯] | काढ्दैन [käɽd̪ʌi̯nʌ] | काढ्दिने [käɽd̪ine] | काढ्दैनन् [käɽd̪ʌi̯nʌn] | काढ्दिनन् [käɽd̪inʌn] | काढ्नुहुँदैन [käɽnuɦũd̪ʌi̯nʌ] | ||||
| Past | Simple | + | काढें [käɽẽ] | काढ्यौं [käɽjʌ̃ũ̯] | काढिस् [käɽis] | काढ्यौ [käɽjʌu̯] | काढ्यो [käɽjo] | काढी [käɽi] | काढे [käɽe] | काढिन् [käɽin] | काढ्नुभयो [käɽnu ͜ bʱʌjo] | ||||
| – | काढिनँ [käɽinʌ̃] | काढेनौं [käɽenʌ̃ũ̯] | काढेनस् [käɽenʌs] | काढिनेस् [käɽines] | काढेनौ [käɽenʌu̯] | काढेन [käɽenʌ] | काढिने [käɽine] | काढेनन् [käɽenʌn] | काढिनन् [käɽinʌn] | काढ्नुभएन [käɽnu ͜ bʱʌenʌ] | |||||
| Habitual | + | काढ्थें [käɽt̪ʰẽ] | काढ्थ्यौं [käɽt̪ʰẽũ̯] | काढ्थिस् [käɽt̪ʰis] | काढ्थ्यौ [käɽt̪ʰeu̯] | काढ्थ्यो [käɽt̪ʰjo] | काढ्थी [käɽt̪ʰi] | काढ्थे [käɽt̪ʰe] | काढ्थिन् [käɽt̪ʰin] | काढ्नुहुन्थ्यो [käɽnuɦun̪t̪ʰjo] | |||||
| – | काढ्दिनथें [käɽd̪inʌt̪ʰẽ] | काढ्दैनथ्यौं [käɽd̪ʌi̯nʌt̪ʰẽũ̯] | काढ्दैनथिस् [käɽd̪ʌi̯nʌt̪ʰis] | काढ्दिनथिस् [käɽd̪inʌt̪ʰis] | काढ्दैनथ्यौ [käɽd̪ʌi̯nʌt̪ʰeu̯] | काढ्दिनथ्यौ [käɽd̪inʌt̪ʰeu̯] | काढ्दैनथ्यो [käɽd̪ʌi̯nʌt̪ʰjo] | काढ्दैनथी [käɽd̪ʌi̯nʌt̪ʰi] | काढ्दैनथे [käɽd̪ʌi̯nʌt̪ʰe] | काढ्दिनथिन् [käɽd̪inʌt̪ʰin] | काढ्नुहुँदैनथ्यो [käɽnuɦũd̪ʌi̯nʌt̪ʰjo] | ||||
| Unknown | + | काढेछु [käɽet͡sʰu] | काढिछु [käɽit͡sʰu] | काढेछौं [käɽet͡sʰʌ̃ũ̯] | काढेछस् [käɽet͡sʰʌs] | काढिछेस् [käɽit͡sʰes] | काढेछौ [käɽet͡sʰʌu̯] | काढेछ [käɽet͡sʰʌ] | काढिछे [käɽit͡sʰe] | काढेछन् [käɽet͡sʰʌn] | काढिछिन् [käɽit͡sʰin] | काढ्नुभएछ [käɽnu ͜ bʱʌet͡sʰʌ] | |||
| – | काढेनछु [käɽenʌt͡sʰu] | काढिनछु [käɽinʌt͡sʰu] | काढेनछौं [käɽenʌt͡sʰʌ̃ũ̯] | काढेनछस् [käɽenʌt͡sʰʌs] | काढिनछेस् [käɽinʌt͡sʰes] | काढेनछौ [käɽenʌt͡sʰʌu̯] | काढेनछ [käɽenʌt͡sʰʌ] | काढिनछे [käɽinʌt͡sʰe] | काढेनछन् [käɽenʌt͡sʰʌn] | काढिनछिन् [käɽinʌt͡sʰin] | काढ्नुभएनछ [käɽnu ͜ bʱʌenʌt͡sʰʌ] | ||||
| Future | Definite | + | काढ्नेछु [käɽnet͡sʰu] | काढ्नेछौं [käɽnet͡sʰʌ̃ũ̯] | काढ्नेछस् [käɽnet͡sʰʌs] | काढ्नेछेस् [käɽnet͡sʰes] | काढ्नेछौ [käɽnet͡sʰʌu̯] | काढ्नेछ्यौ [käɽnet͡sʰeu̯] | काढ्नेछ [käɽnet͡sʰʌ] | काढ्नेछे [käɽnet͡sʰe] | काढ्नेछन् [käɽnet͡sʰʌn] | काढ्नेछिन् [käɽnet͡sʰin] | काढ्नुहुनेछ [käɽnuɦunet͡sʰʌ] | ||
| – | काढ्नेछैनँ [käɽnet͡sʰʌi̯nʌ̃] | काढ्नेछैनौं [käɽnet͡sʰʌi̯nʌ̃ũ̯] | काढ्नेछैनस् [käɽnet͡sʰʌi̯nʌs] | काढ्नेछैनेस् [käɽnet͡sʰʌi̯nes] | काढ्नेछैनौ [käɽnet͡sʰʌi̯nʌu̯] | काढ्नेछैन [käɽnet͡sʰʌi̯nʌ] | काढ्नेछैनन् [käɽnet͡sʰʌi̯nʌn] | काढ्नुहुनेछैन [käɽnuɦunet͡sʰʌi̯nʌ] | |||||||
| Indefinite | + | काढुँला [käɽũlä] | काढुँली [käɽũli] | काढौंला [käɽʌ̃ũ̯lä] | काढ्लास् [käɽläs] | काढ्लिस् [käɽlis] | काढौला, काढ्लाउ [käɽʌu̯lä, käɽläu̯] | काढौली, काढ्लेउ [käɽʌu̯li, käɽleu̯] | काढ्ला [käɽlä] | काढ्ली [käɽli] | काढ्लान्, काढ्नन् [käɽlän, käɽnʌn] | काढ्लिन्, काढ्निन् [käɽlin, käɽnin] | काढ्नुहोला [käɽnuɦolä] | ||
| – | काढोइनँ [käɽoi̯nʌ̃] | काढोइनौं [käɽoi̯nʌ̃ũ̯] | काढोइनस् [käɽoi̯nʌs] | काढोइनौ [käɽoi̯nʌu̯] | काढोइन [käɽoi̯nʌ] | काढोइनन् [käɽoi̯nʌn] | काढ्नुहोओइन [käɽnuɦooi̯nʌ] | ||||||||
| नकाढुँला [nʌ ͜ käɽũlä] | नकाढुँली [nʌ ͜ käɽũli] | नकाढौंला [nʌ ͜ käɽʌ̃ũ̯lä] | नकाढ्लास् [nʌ ͜ käɽläs] | नकाढ्लिस् [nʌ ͜ käɽlis] | नकाढौला, नकाढ्लाउ [nʌ ͜ käɽʌu̯lä, nʌ ͜ käɽläu̯] | नकाढौली, नकाढ्लेउ [nʌ ͜ käɽʌu̯li, nʌ ͜ käɽleu̯] | नकाढ्ला [nʌ ͜ käɽlä] | नकाढ्ली [nʌ ͜ käɽli] | नकाढ्लान्, नकाढ्नन् [nʌ ͜ käɽlän, nʌ ͜ käɽnʌn] | नकाढ्लिन्, नकाढ्निन् [nʌ ͜ käɽlin, nʌ ͜ käɽnin] | नकाढ्नुहोला [nʌ ͜ käɽnuɦolä] | ||||
| Injunctive | + | काढूँ [käɽũ] | काढौं, काढूँ [käɽʌ̃ũ̯, käɽũ] | काढ्, काढेस्, काढे [käɽ, käɽes, käɽe] | काढ, काढे [käɽʌ, käɽe] | काढोस् [käɽos] | काढून् [käɽun] | काढ्नुहोओस् [käɽnuɦoos] | |||||||
| – | नकाढूँ [nʌ ͜ käɽũ] | नकाढौं, नकाढूँ [nʌ ͜ käɽʌ̃ũ̯, nʌ ͜ käɽũ] | नकाढ्, नकाढेस्, नकाढे [nʌ ͜ käɽ, nʌ ͜ käɽes, nʌ ͜ käɽe] | नकाढ, नकाढे [nʌ ͜ käɽʌ, nʌ ͜ käɽe] | नकाढोस् [nʌ ͜ käɽos] | नकाढून् [nʌ ͜ käɽun] | नकाढ्नुहोओस् [nʌ ͜ käɽnuɦoos] | ||||||||
| Imperative | + | — | — | काढ् [käɽ] | काढ [käɽʌ] | — | — | काढ्नुहोस्, काढ्नोस् [käɽnuɦos, käɽnos] | |||||||
| – | — | — | नकाढ् [nʌ ͜ käɽ] | नकाढ [nʌ ͜ käɽʌ] | — | — | नकाढ्नुहोस्, नकाढ्नोस् [nʌkäɽnuɦos, nʌkäɽnos] | ||||||||
Derived terms
- ऋण काढ्नु (r̥ṇ kāḍhnu)
- जिब्रो काढ्नु (jibro kāḍhnu)
- मह काढ्नु (maha kāḍhnu)
- बीउ काढ्नु (bīu kāḍhnu)
- तर काढ्नु (tar kāḍhnu)
- लुगा काढ्नु (lugā kāḍhnu)
- माड काढ्नु (māḍ kāḍhnu)
- नाम काढ्नु (nām kāḍhnu)
- छाला काढ्नु (chālā kāḍhnu)
- राल काढ्नु (rāl kāḍhnu)
- चल्ला काढ्नु (callā kāḍhnu)
References
- “काढ्नु”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś) [Comprehensive Nepali Dictionary], Kathmandu: Nepal Academy, 2018
- Schmidt, Ruth L. (1993) “काढ्नु”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.