گذشتن

Persian

Etymology

From Middle Persian [script needed] (wtštn' /⁠widaštan⁠/), [script needed] (wtltn' /⁠widardan⁠/, “pass, cross, die”),[1] from Proto-Iranian *witárHati (“to pass by”), from Proto-Indo-Iranian *wí + Proto-Indo-Iranian *tárHati (“to cross over”), the prefix ultimately from Proto-Indo-European *wi (“apart”).[2]

Pronunciation

(Classical Persian) IPA^(key): [ɡu.ðaʃ.ˈtan], [ɡu.zaʃ.ˈtan]

(Dari, formal) IPA^(key): [ɡʊ.zäʃ.t̪ʰǽn]
- (Kabuli) IPA^(key): [ɡʊ.zäʃ.t̪ʰǽn]
- (Hazaragi) IPA^(key): [ɡu.zäʃ.t̪ʰǽn]

(Iran, formal) IPA^(key): [ɡ̥o.zæʃ.t̪ʰǽn]

(Tajik, formal) IPA^(key): [ɡu.zäʃ.t̪ʰǽn]

Readings
Classical reading^?	guḏaštan, guzaštan
Dari reading^?	guzaštan
Iranian reading^?	gozaštan
Tajik reading^?	guzaštan

Verb


Iranian Persian	گذشتن
Dari	گذشتن
Tajik	гузаштан

گُذَشتَن • (gozaštan) (present stem گُذَر (gozar)) (intransitive)

to pass, to pass away (especially of time)
― in niz bogzorad ― this too shall pass
- c. 1100, Omar Khayyam, translated by Ahmad Saidi, Rubaiyat of Omar Khayyam:
  از دی که گذشت هیچ از آن یاد مکن
  فردا که نیامده است فریاد مکن.
  az dī ki guzašt hēč az ān yād ma-kun
  fardā ki nay-āmada ast faryād ma-kun
  The yesterday that's gone, you must forget what it was
  For the tomorrow not come, don't flitter and fuss.
  (Classical Persian transliteration)
- c. 1789, Wajīh al-Dīn Ashraf, بحرِ زخّار [Bahr-i Zaxxār]:
  چنانچه بعد از نماز چهار روز گذشت و باران نبارید […]
  čunānči ba'd az namāz čahār rōz guzašt u bārān na-bārīd […]
  when four days passed after the prayer and it did not rain […]
  (Classical Persian transliteration)
to pass away; to die
Synonym: درگذشتن (dargozaštan)
to cross over
az in rudxâne gozaštam.
I crossed over this river.
to overlook; to pardon (a wrong, a sin)
to surpass, to excel
- c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume I, verse 3054:
  ز آن که در الاست او از لا گذشت / هر که در الاست او فانی نگشت
  za ân ki dar alâ-st ô az lâ guzašt / har ki dar alâ-st ô fâni na-gašt
  Because he is in except, he has transcended nonentity: whosoever is in except has not passed away.

Usage notes

(gozaštan) is intransitive, and in senses that are equivalent to English transitive verbs, (az) is used for what in English would be the direct object.

Conjugation

Conjugation of گذشتن


Note: Hover mouse over Arabic for Latin-alphabet transliterations.
Infinitive			گذشتن
Past Stem			گذشت
Present Stem			گذر
Past Participle			گذشته
Present Participle			گذرنده
		Singular			Plural
		1^st Person	2^nd Person	3^rd Person	1^st Person	2^nd Person	3^rd Person
		من	تو	او / وی / آن	ما	شما	ایشان / آنان / آنها
Indicative Mood	Past	گذشتم	گذشتی	گذشت	گذشتیم	گذشتید	گذشتند
	Durative Past	می‌گذشتم	می‌گذشتی	می‌گذشت	می‌گذشتیم	می‌گذشتید	می‌گذشتند
	Perfect	گذشته‌ام	گذشته‌اﯼ	گذشته‌است	گذشته‌ایم	گذشته‌اید	گذشته‌اند
	Durative Perfect	می‌گذشته‌ام	می‌گذشته‌اﯼ	می‌گذشته‌است	می‌گذشته‌ایم	می‌گذشته‌اید	می‌گذشته‌اند
	Pluperfect	گذشته بودم	گذشته بودی	گذشته بود	گذشته بودیم	گذشته بودید	گذشته بودند
	Durative Pluperfect	می‌گذشته بودم	می‌گذشته بودی	می‌گذشته بود	می‌گذشته بودیم	می‌گذشته بودید	می‌گذشته بودند
	Future	خواهم گذشت	خواهی گذشت	خواهد گذشت	خواهیم گذشت	خواهید گذشت	خواهند گذشت
	Aorist	گذرم	گذری	گذرد	گذریم	گذرید	گذرند
	Present	می‌گذرم	می‌گذری	می‌گذرد	می‌گذریم	می‌گذرید	می‌گذرند
	Present Progressive	دارم می‌گذرم	داری می‌گذری	دارد می‌گذرد	داریم می‌گذریم	دارید می‌گذرید	دارند می‌گذرند
	Preterite Progressive	داشتم می‌گذشتم	داشتی می‌گذشتی	داشت می‌گذشت	داشتیم می‌گذشتیم	داشتید می‌گذشتید	داشتند می‌گذشتند

Subjunctive Mood	Present	بگذرم	بگذری	بگذرد	بگذریم	بگذرید	بگذرند
	Past	گذشته باشم	گذشته باشی	گذشته باشد	گذشته باشیم	گذشته باشید	گذشته باشند
	Durative Past	می‌گذشته باشم	می‌گذشته باشی	می‌گذشته باشد	می‌گذشته باشیم	می‌گذشته باشید	می‌گذشته باشند
	Pluperfect	گذشته بوﺩه باشم	گذشته بوﺩه باشی	گذشته بوﺩه باشد	گذشته بوﺩه باشیم	گذشته بوﺩه باشید	گذشته بوﺩه باشند
	Durative Pluperfect	می‌گذشته بوﺩه باشم	می‌گذشته بوﺩه باشی	می‌گذشته بوﺩه باشد	می‌گذشته بوﺩه باشیم	می‌گذشته بوﺩه باشید	می‌گذشته بوﺩه باشند

Imperative Mood	Affirmative		بگذر		بگذریم	بگذرید
Imperative Mood	Negative		نگذر		نگذریم	نگذرید

Optative Mood				گذراد

Derived terms

خوش گذشتن (xoš gozaštan)
درگذشتن (dargozaštan, “to pass away”)
گذراندن (gozarândan, “to spend; to pass (time)”)
گذشت (gozašt, “indulgence; generosity”)
گذشته (gozašte, “past”)

Related terms

گذاشتن (gozâštan, “to let; to place”)

References

MacKenzie, D. N. (1971) “widardan”/“widaštan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 90
Cheung, Johnny (2007) “pages-380-2”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN

Hayyim, Sulayman (1934) “گذشتن”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] MacKenzie, D. N. (1971) “widardan”/“widaštan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 90

[2] Cheung, Johnny (2007) “pages-380-2”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN