گداختن
Persian
Etymology
Inherited from Middle Persian [script needed] (wtʾhtn' /widāxtan/), from Proto-Iranian *wi- + *taHč- (“to melt”), from Proto-Indo-European *teh₂-k- (“to melt”). Compare Ancient Greek τήκω (tḗkō, “to melt”).
Pronunciation
Audio (file)
- (Classical Persian) IPA(key): [ɡu.ðɑːx.ˈtan]
- (Dari, formal) IPA(key): [ɡʊ.d̪ɑːx.t̪ʰǽn]
- (Kabuli) IPA(key): [ɡʊ.d̪ɑːx.t̪ʰǽn]
- (Hazaragi) IPA(key): [ɡu.d̪ɔːx.t̪ʰǽn]
- (Iran, formal) IPA(key): [ɡ̥o.d̪ɒːx.t̪ʰǽn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ɡu.d̪ɔχ.t̪ʰǽn]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | guḏāxtan |
| Dari reading? | gudāxtan |
| Iranian reading? | godâxtan |
| Tajik reading? | gudoxtan |
Verb
| Dari | گداختن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | гудохтан |
گداختن • (godâxtan) (present stem گداز (godâz))
- (transitive or intransitive) to melt; to turn to liquid; to thaw
- Synonyms: آب کردن (âb kardan), ذوب کردن (zowb kardan)
- (transitive, figurative) to destroy; to consume
- c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume I, verse 324:
- بود شاهی در جهودان ظلم ساز
دشمن عیسی و نصرانی گداز- būd šāhē dar juhūdān zulm sāz
dušman-i īsā u nasrānī gudāz - Amongst the Jews there was a king who wrought oppression, an enemy of Jesus and a destroyer of Christians.
- būd šāhē dar juhūdān zulm sāz
- (intransitive, figurative) to be consumed; to be wasted
- c. 1260s, Jalāl ad-Dīn Mohammad Rūmī, translated by Reynold A. Nicholson, مثنوی معنوی [Masnavi-ye-Ma'navi], volume I, verse 202:
- بعد از آن از بهر او شربت بساخت
تا بخورد و پیش دختر میگداخت- ba'd az ān az bahr-i ō šarbat bisāxt
tā bixwarad u pēš-i doxtar mē-gudāxt - Thereafter he prepared for him a potion, so that when he drank it he began to dwindle away before the girl.
- ba'd az ān az bahr-i ō šarbat bisāxt
Conjugation
| infinitive | گداختن (godâxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گداز (godâz) | ||||||
| past | گداخت (godâxt) | |||||||
| participle | present | گدازنده (godâzandé) | ||||||
| past | گداخته (godâxté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گدازم (godâzam) |
گدازی (godâzi) |
گدازد (godâzad) |
گدازیم (godâzim) |
گدازید (godâzid) |
گدازند (godâzand) | |
| present (imperfect) | می‌گدازم (mí-godâzam) |
می‌گدازی (mí-godâzi) |
می‌گدازد (mí-godâzad) |
می‌گدازیم (mí-godâzim) |
می‌گدازید (mí-godâzid) |
می‌گدازند (mí-godâzand) | ||
| present progressive | دارم می‌گدازم (dấram mí-godâzam) |
داری می‌گدازی (dấri mí-godâzi) |
دارد می‌گدازد (dấrad mí-godâzad) |
داریم می‌گدازیم (dấrim mí-godâzim) |
دارید می‌گدازید (dấrid mí-godâzid) |
دارند می‌گدازند (dấrand mí-godâzand) | ||
| present perfect | گداخته‌ام (godâxté-am) |
گداخته‌ای (godâxté-i) |
گداخته است (godâxté ast) |
گداخته‌ایم (godâxté-im) |
گداخته‌اید (godâxté-id) |
گداخته‌اند (godâxté-and) | ||
| past | گداختم (godâxtam) |
گداختی (godâxti) |
گداخت (godâxt) |
گداختیم (godâxtim) |
گداختید (godâxtid) |
گداختند (godâxtand) | ||
| past (imperfect) | می‌گداختم (mí-godâxtam) |
می‌گداختی (mí-godâxti) |
میگداخت (mí-godâxt) |
می‌گداختیم (mí-godâxtim) |
می‌گداختید (mí-godâxtid) |
می‌گداختند (mí-godâxtand) | ||
| past progressive | داشتم می‌گداختم (dấštam mí-godâxtam) |
داشتی می‌گداختی (dấšti mí-godâxti) |
داشت میگداخت (dâšt mí-godâxt) |
داشتیم می‌گداختیم (dấštim mí-godâxtim) |
داشتید می‌گداختید (dấštid mí-godâxtid) |
داشتند می‌گداختند (dấštand mí-godâxtand) | ||
| pluperfect | گداخته بودم (godâxté búdam) |
گداخته بودی (godâxté búdi) |
گداخته بود (godâxté bud) |
گداخته بودیم (godâxté búdim) |
گداخته بودید (godâxté búdid) |
گداخته بودند (godâxté búdand) | ||
| future | خواهم گداخت (xâhám godâxt) |
خواهی گداخت (xâhí godâxt) |
خواهد گداخت (xâhád godâxt) |
خواهیم گداخت (xâhím godâxt) |
خواهید گداخت (xâhíd godâxt) |
خواهند گداخت (xâhánd godâxt) | ||
| subjunctive | present | بگدازم (bégodâzam) |
بگدازی (bégodâzi) |
بگدازد (bégodâzad) |
بگدازیم (bégodâzim) |
بگدازید (bégodâzid) |
بگدازند (bégodâzand) | |
| past | گداخته باشم (godâxté bấšam) |
گداخته باشی (godâxté bấši) |
گداخته باشد (godâxté bấšad) |
گداخته باشیم (godâxté bấšim) |
گداخته باشید (godâxté bấšid) |
گداخته باشند (godâxté bấšand) | ||
| imperative | بگداز (bégodâz) |
بگدازید (bégodâzid) |
||||||
| infinitive | گداختن (godâxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | گداز (godâz) | ||||||
| past | گداخت (godâxt) | |||||||
| participle | present | گدازنده (godâzandé) | ||||||
| past | گداخته (godâxté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | گدازم (godâzam) |
گدازی (godâzi) |
گدازه (godâze) |
گدازیم (godâzim) |
گدازین (godâzin) |
گدازن (godâzan) | |
| present (imperfect) | می‌گدازم (mí-godâzam) |
می‌گدازی (mí-godâzi) |
می‌گدازه (mí-godâze) |
می‌گدازیم (mí-godâzim) |
می‌گدازین (mí-godâzin) |
می‌گدازن (mí-godâzan) | ||
| present progressive | دارم می‌گدازم (dấram mí-godâzam) |
داری می‌گدازی (dấri mí-godâzi) |
داره می‌گدازه (dấre mí-godâze) |
داریم می‌گدازیم (dấrim mí-godâzim) |
دارین می‌گدازین (dấrin mí-godâzin) |
دارن می‌گدازن (dấran mí-godâzan) | ||
| present perfect | گداخته‌ام (godâxtám) |
گداخته‌ای (godâxtí) |
گداخته (godâxté) |
گداخته‌ایم (godâxtím) |
گداخته‌این (godâxtín) |
گداخته‌ان (godâxtán) | ||
| past | گداختم (godâxtam) |
گداختی (godâxti) |
گداخت (godâxt) |
گداختیم (godâxtim) |
گداختین (godâxtin) |
گداختن (godâxtan) | ||
| past (imperfect) | می‌گداختم (mí-godâxtam) |
می‌گداختی (mí-godâxti) |
میگداخت (mí-godâxt) |
می‌گداختیم (mí-godâxtim) |
می‌گداختین (mí-godâxtin) |
می‌گداختن (mí-godâxtan) | ||
| past progressive | داشتم می‌گداختم (dấštam mí-godâxtam) |
داشتی می‌گداختی (dấšti mí-godâxti) |
داشت میگداخت (dấšt mí-godâxt) |
داشتیم می‌گداختیم (dấštim mí-godâxtim) |
داشتین می‌گداختین (dấštin mí-godâxtin) |
داشتن می‌گداختن (dấštan mí-godâxtan) | ||
| pluperfect | گداخته بودم (godâxté búdam) |
گداخته بودی (godâxté búdi) |
گداخته بود (godâxté bud) |
گداخته بودیم (godâxté búdim) |
گداخته بودین (godâxté búdin) |
گداخته بودن (godâxté búdan) | ||
| subjunctive | present | بگدازم (bégodâzam) |
بگدازی (bégodâzi) |
بگدازه (bégodâze) |
بگدازیم (bégodâzim) |
بگدازین (bégodâzin) |
بگدازن (bégodâzan) | |
| past | گداخته باشم (godâxté bấšam) |
گداخته باشی (godâxté bấši) |
گداخته باشه (godâxté bấše) |
گداخته باشیم (godâxté bấšim) |
گداخته باشین (godâxté bấšin) |
گداخته باشن (godâxté bấšan) | ||
| imperative | بگداز (bégodâz) |
بگدازین (bégodâzin) |
||||||
Further reading
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.