մատաղ
Armenian
Etymology
From Old Armenian մատաղ (matał); see it for more.
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [mɑtɑ́ʁ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [mɑdɑ́ʁ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (mataġ) | մատաղներ (mataġner) | ||
| dative | մատաղի (mataġi) | մատաղների (mataġneri) | ||
| ablative | մատաղից (mataġicʻ) | մատաղներից (mataġnericʻ) | ||
| instrumental | մատաղով (mataġov) | մատաղներով (mataġnerov) | ||
| locative | մատաղում (mataġum) | մատաղներում (mataġnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մատաղը/մատաղն (mataġə/mataġn) | մատաղները/մատաղներն (mataġnerə/mataġnern) | ||
| dative | մատաղին (mataġin) | մատաղներին (mataġnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մատաղս (mataġs) | մատաղներս (mataġners) | ||
| dative | մատաղիս (mataġis) | մատաղներիս (mataġneris) | ||
| ablative | մատաղիցս (mataġicʻs) | մատաղներիցս (mataġnericʻs) | ||
| instrumental | մատաղովս (mataġovs) | մատաղներովս (mataġnerovs) | ||
| locative | մատաղումս (mataġums) | մատաղներումս (mataġnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մատաղդ (mataġd) | մատաղներդ (mataġnerd) | ||
| dative | մատաղիդ (mataġid) | մատաղներիդ (mataġnerid) | ||
| ablative | մատաղիցդ (mataġicʻd) | մատաղներիցդ (mataġnericʻd) | ||
| instrumental | մատաղովդ (mataġovd) | մատաղներովդ (mataġnerovd) | ||
| locative | մատաղումդ (mataġumd) | մատաղներումդ (mataġnerumd) | ||
Noun
մատաղ • (mataġ)
- sacrificial offering
- մատաղ լինեմ քեզ ― mataġ linem kʻez ― an expression of endearment (literally, “may I be sacrificed for you”)
- the process of sacrificing an animal
- the meat of the sacrificed animal
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (mataġ) | մատաղներ (mataġner) | ||
| dative | մատաղի (mataġi) | մատաղների (mataġneri) | ||
| ablative | մատաղից (mataġicʻ) | մատաղներից (mataġnericʻ) | ||
| instrumental | մատաղով (mataġov) | մատաղներով (mataġnerov) | ||
| locative | մատաղում (mataġum) | մատաղներում (mataġnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մատաղը/մատաղն (mataġə/mataġn) | մատաղները/մատաղներն (mataġnerə/mataġnern) | ||
| dative | մատաղին (mataġin) | մատաղներին (mataġnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մատաղս (mataġs) | մատաղներս (mataġners) | ||
| dative | մատաղիս (mataġis) | մատաղներիս (mataġneris) | ||
| ablative | մատաղիցս (mataġicʻs) | մատաղներիցս (mataġnericʻs) | ||
| instrumental | մատաղովս (mataġovs) | մատաղներովս (mataġnerovs) | ||
| locative | մատաղումս (mataġums) | մատաղներումս (mataġnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մատաղդ (mataġd) | մատաղներդ (mataġnerd) | ||
| dative | մատաղիդ (mataġid) | մատաղներիդ (mataġnerid) | ||
| ablative | մատաղիցդ (mataġicʻd) | մատաղներիցդ (mataġnericʻd) | ||
| instrumental | մատաղովդ (mataġovd) | մատաղներովդ (mataġnerovd) | ||
| locative | մատաղումդ (mataġumd) | մատաղներումդ (mataġnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
According to Ačaṙyan, derived by metathesis from earlier *մաղատ (*małat), from Proto-Indo-European *mlad-, grown from *melh₂- (“to grind”). Cognate with Old Church Slavonic младъ (mladŭ) and related to մատղաշ (matġaš). On the other hand, J̌ahukyan derives from Proto-Indo-European *meh₂d- (“wet; glossy, fat, well-fed”) and cognate to Persian مسکه (maska, “fresh butter”) and Old High German mast (“fattening”).
Adjective
մատաղ • (matał)
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (matał) | մատաղք (matałkʻ) | |
| genitive | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʻ) | |
| dative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʻ) | |
| accusative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) | |
| ablative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʻ) | |
| instrumental | մատաղով (matałov) | մատաղովք (matałovkʻ) | |
| locative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) |
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մատաղ (matał) | մատաղք (matałkʻ) | |
| genitive | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʻ) | |
| dative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʻ) | |
| accusative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) | |
| ablative | մատաղոյ (matałoy) | մատաղոց (matałocʻ) | |
| instrumental | մատաղով (matałov) | մատաղովք (matałovkʻ) | |
| locative | մատաղ (matał) | մատաղս (matałs) |
Derived terms
- մատաղագոյն (matałagoyn)
- մատաղածին (matałacin)
- մատաղական (matałakan)
- մատաղակոտոր (matałakotor)
- մատաղահասակ (matałahasak)
- մատաղաձի (matałaji)
- մատաղամայր (matałamayr)
- մատաղամիս (matałamis)
- մատաղանամ (matałanam)
- մատաղատունկ (matałatunk)
- մատաղեմ (matałem)
- մատաղենի (matałeni)
- մատաղերամ (matałeram)
- մատաղեցուցանեմ (matałecʻucʻanem)
- մատաղորթ (matałortʻ)
- մատաղութիւն (matałutʻiwn)
- մատաղօրեայ (matałōreay)
Descendants
- Armenian: մատաղ (mataġ)
References
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “մատաղ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մատաղ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մատաղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “մատաղ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.