երկն

The root is երկ- (erk-), from Proto-Indo-European *dwey- (“to fear”). For the sound change see երկու (erku).

երկն • (erkn)

1. birth throes, birth pangs, labour pains, travail
   • 5th century, Bible, Job 2.9b:[1]

     ուստերք քո եւ դստերք իմոյ որովայնի երկք եւ երկունք [translating ὠδῖνες (ōdînes)]

     usterkʻ kʻo ew dsterkʻ imoy orovayni erkkʻ ew erkunkʻ [translating ὠδῖνες (ōdînes)]

     • Translation by Claude E. Cox

       your sons and daughters, my womb's labours and birth-pangs

   • 5th? century, Movsēs Xorenacʿi, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] I.31.Birth of Vahagn:[2]

     Երկնէր երկին, երկնէր երկիր, երկնէր եւ ծովն ծիրանի․
     երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ. ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր, ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
     եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ. նա հուր հեր ունէր,
     ապա թէ բոց ունէր մօրուս, եւ աչկունքն էին արեգակունք

     Erknēr erkin, erknēr erkir, erknēr ew covn cirani;
     erkn i covun unēr ew zkarmrikn ełegnik. ənd ełegan pʻoł cux elanēr, ənd ełegan pʻoł bocʻ elanēr.
     ew i bocʻoyn vazēr xarteaš patanekik. na hur her unēr,
     apa tʻē bocʻ unēr mōrus, ew ačʻkunkʻn ēin aregakunkʻ

     • Translation by Robert W. Thomson

       Heaven was in travail, earth was in travail, the purple sea
       was also in travail; in the sea travail also gripped the red
       reed. From the tube of the reed came forth smoke, from
       the tube of the reed came forth flame. From the flame a
       red-headed young boy ran out. He had fire for hair, and
       had flame for beard, and his eyes were suns.

2. fear, grief, sorrow

• Mostly used in the plural երկունք (erkunkʻ).
• Should not be confused with երկ (erk, “work, labour”).

• երկիւղ (erkiwł)

• Armenian: երկունք (erkunkʻ)

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “երկն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “երկն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 267