բազուկ
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [bɑzúk]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [pʰɑzúɡ]
Audio (Eastern Armenian) (file) Audio (Western Armenian) (file)
Etymology 1
From Middle Armenian բազուկ (bazuk), from Old Armenian բազուկ (bazuk).
Noun
բազուկ • (bazuk)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | բազուկ (bazuk) | բազուկներ (bazukner) | ||
dative | բազկի (bazki) | բազուկների (bazukneri) | ||
ablative | բազկից (bazkicʻ) | բազուկներից (bazuknericʻ) | ||
instrumental | բազկով (bazkov) | բազուկներով (bazuknerov) | ||
locative | բազկում (bazkum) | բազուկներում (bazuknerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | բազուկը/բազուկն (bazukə/bazukn) | բազուկները/բազուկներն (bazuknerə/bazuknern) | ||
dative | բազկին (bazkin) | բազուկներին (bazuknerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | բազուկս (bazuks) | բազուկներս (bazukners) | ||
dative | բազկիս (bazkis) | բազուկներիս (bazukneris) | ||
ablative | բազկիցս (bazkicʻs) | բազուկներիցս (bazuknericʻs) | ||
instrumental | բազկովս (bazkovs) | բազուկներովս (bazuknerovs) | ||
locative | բազկումս (bazkums) | բազուկներումս (bazuknerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | բազուկդ (bazukd) | բազուկներդ (bazuknerd) | ||
dative | բազկիդ (bazkid) | բազուկներիդ (bazuknerid) | ||
ablative | բազկիցդ (bazkicʻd) | բազուկներիցդ (bazuknericʻd) | ||
instrumental | բազկովդ (bazkovd) | բազուկներովդ (bazuknerovd) | ||
locative | բազկումդ (bazkumd) | բազուկներումդ (bazuknerumd) |
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | բազուկ (bazuk) | բազուկներ (bazukner) | ||
dative | բազուկի (bazuki) | բազուկների (bazukneri) | ||
ablative | բազուկից (bazukicʻ) | բազուկներից (bazuknericʻ) | ||
instrumental | բազուկով (bazukov) | բազուկներով (bazuknerov) | ||
locative | բազուկում (bazukum) | բազուկներում (bazuknerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | բազուկը/բազուկն (bazukə/bazukn) | բազուկները/բազուկներն (bazuknerə/bazuknern) | ||
dative | բազուկին (bazukin) | բազուկներին (bazuknerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | բազուկս (bazuks) | բազուկներս (bazukners) | ||
dative | բազուկիս (bazukis) | բազուկներիս (bazukneris) | ||
ablative | բազուկիցս (bazukicʻs) | բազուկներիցս (bazuknericʻs) | ||
instrumental | բազուկովս (bazukovs) | բազուկներովս (bazuknerovs) | ||
locative | բազուկումս (bazukums) | բազուկներումս (bazuknerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | բազուկդ (bazukd) | բազուկներդ (bazuknerd) | ||
dative | բազուկիդ (bazukid) | բազուկներիդ (bazuknerid) | ||
ablative | բազուկիցդ (bazukicʻd) | բազուկներիցդ (bazuknericʻd) | ||
instrumental | բազուկովդ (bazukovd) | բազուկներովդ (bazuknerovd) | ||
locative | բազուկումդ (bazukumd) | բազուկներումդ (bazuknerumd) |
Derived terms
- նախաբազուկ (naxabazuk)
- բազկաթոռ (bazkatʻoṙ)
- բազկերակ (bazkerak)
Etymology 2
From Middle Armenian բազուկ (bazuk).
Alternative forms
Noun
բազուկ • (bazuk)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | բազուկ (bazuk) | բազուկներ (bazukner) | ||
dative | բազուկի (bazuki) | բազուկների (bazukneri) | ||
ablative | բազուկից (bazukicʻ) | բազուկներից (bazuknericʻ) | ||
instrumental | բազուկով (bazukov) | բազուկներով (bazuknerov) | ||
locative | բազուկում (bazukum) | բազուկներում (bazuknerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | բազուկը/բազուկն (bazukə/bazukn) | բազուկները/բազուկներն (bazuknerə/bazuknern) | ||
dative | բազուկին (bazukin) | բազուկներին (bazuknerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | բազուկս (bazuks) | բազուկներս (bazukners) | ||
dative | բազուկիս (bazukis) | բազուկներիս (bazukneris) | ||
ablative | բազուկիցս (bazukicʻs) | բազուկներիցս (bazuknericʻs) | ||
instrumental | բազուկովս (bazukovs) | բազուկներովս (bazuknerovs) | ||
locative | բազուկումս (bazukums) | բազուկներումս (bazuknerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | բազուկդ (bazukd) | բազուկներդ (bazuknerd) | ||
dative | բազուկիդ (bazukid) | բազուկներիդ (bazuknerid) | ||
ablative | բազուկիցդ (bazukicʻd) | բազուկներիցդ (bazuknericʻd) | ||
instrumental | բազուկովդ (bazukovd) | բազուկներովդ (bazuknerovd) | ||
locative | բազուկումդ (bazukumd) | բազուկներումդ (bazuknerumd) |
Descendants
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “բազուկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 377ab
Middle Armenian
Etymology
From Old Armenian բազուկ (bazuk). The meaning "chard" developed by ellipsis of ճակնդղի բազուկ (čakndġi bazuk, literally “beet arm, beet leafstalk”) attested in Heracʿi, as opposed to տակ (tak, “beetroot, the edible root”). The "chard" words in neighboring languages are borrowed from Armenian, reflecting the b → p, pʿ sound change in Armenian dialects.
Noun
բազուկ • (bazuk)
- arm, forearm (of humans and animals)
- (figuratively) stalks and other arm-like parts of various plants
- 1184, Mxitʻar Heracʻi, J̌ermancʻ mxitʻarutʻiwn [Relief of Fevers] :[1]
- Եւ զկերակուրն հացի փշրուկ տուր, եւ ճակնդղի բազուկ, եւ սիսռան ջուր․ զամէնդ քաղցր նշի ձիթով․ եւ ի յօրն հաղ մի տուր, եւ զայն թեթեւ։
- Ew zkerakurn hacʻi pʻšruk tur, ew čakndġi bazuk, ew sisṙan ǰur; zamēnd kʻaġcʻr nši jitʻov; ew i yōrn haġ mi tur, ew zayn tʻetʻew.
- Translation by Ernst Seidel
- Als Speise gewähre Brotkrume, Mangold und Kichererbsenwasser, alles zusammen mit Süßmandelöl
- Եւ զկերակուրն հացի փշրուկ տուր, եւ ճակնդղի բազուկ, եւ սիսռան ջուր․ զամէնդ քաղցր նշի ձիթով․ եւ ի յօրն հաղ մի տուր, եւ զայն թեթեւ։
- 13th century, Faraj the Syrian, Bžškaran jioy ew aṙhasarak grastnoy [Medical Book on Horses and Other Beasts of Burden] 49:[2]
- Առ հազրի ունդ նուկի մէկ, անմեռկի բազկի ջուր՝ նուկի մէկ […]
- Aṙ hazri und nuki mēk, anmeṙki bazki ǰur, nuki mēk […]
- Take one ounce of lettuce seeds, one ounce of purslane stalk juice […]
- Առ հազրի ունդ նուկի մէկ, անմեռկի բազկի ջուր՝ նուկի մէկ […]
- chard, beet, beetroot
Derived terms
- անբազուկ (anbazuk)
- բազկաթան (bazkatʻan)
- բազկականգուն (bazkakangun)
- բազկանոց (bazkanocʻ)
- բազկիկ (bazkik)
- բազկուրար (bazkurar)
- բազկտիք (bazktikʻ)
Descendants
- Armenian: բազուկ (bazuk) (see there for further descendants)
References
- Seidel, Ernst (1908) Mechithar’s, des Meisterarztes aus Her, ‘Trost bei Fiebern’: nach dem Venediger Druck vom Jahre 1832 zum ersten Male aus dem Mittelarmenischen übersetzt und erläutert (in German), Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, page 62
- Čʻugaszyan, B. L. (1980) Bžškaran jioy ew aṙhasarak grastnoy (ŽG dar) [Medical Book on Horses and Other Beasts of Burden (13th century)], Yerevan: Academy Press, page 113
- Basmaǰean, K. Y., editor (1926), Amirtovlatʻi Amasiacʻwoy angitacʻ anpēt [Useless for Ignoramuses of Amirdovlatʿ Amasiacʿi], Vienna: Mekhitarist Press, § 565, page 103
- Vardanjan, Stella (1990) Амирдовлат Амасиаци, Ненужное для неучей (in Russian), Moscow: Nauka, § 363, page 87
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “բազուկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 377ab
- Asatryan, Gaṙnik (1990) “Ardyokʻ ka?n haykakan pʻoxaṙutʻyunner nor parskerenum [Are There Armenian Borrowings in New Persian?]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal] (in Armenian), number 3, page 143 of 139–144
- Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “բազուկ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 249a
- Norayr N. Biwzandacʻi (2000) “բազուկ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʻ storin hayerēni i matenagrutʻeancʻ ŽA–ŽĒ darucʻ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 95
- Seidel, Ernst (1908) Mechithar’s, des Meisterarztes aus Her, ‘Trost bei Fiebern’: nach dem Venediger Druck vom Jahre 1832 zum ersten Male aus dem Mittelarmenischen übersetzt und erläutert (in German), Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, § 235, pages 193–194
Old Armenian
Etymology
From Middle Iranian *bāzūk (“arm”), from Proto-Iranian *baHjúkah.
Noun
բազուկ • (bazuk)
- arm; forearm
- բազուկ առ բազուկ մարտնչել, կարկառել ― bazuk aṙ bazuk martnčʻel, karkaṙel ― to come to blows, to fight
- բազուկ առ բազուկ գնալ ― bazuk aṙ bazuk gnal ― to hold by the hand, to give each other the hand, to go arm in arm, together
- (figuratively) power
- (figuratively, military) flank, wing
- (figuratively) branch, bough (especially of a grapevine)
Declension
i-a-type
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | բազուկ (bazuk) | բազուկք (bazukkʻ) | |
genitive | բազկի (bazki) | բազկաց (bazkacʻ) | |
dative | բազկի (bazki) | բազկաց (bazkacʻ) | |
accusative | բազուկ (bazuk) | բազուկս (bazuks) | |
ablative | բազկէ (bazkē) | բազկաց (bazkacʻ) | |
instrumental | բազկաւ (bazkaw) | բազկաւք = բազկօք (bazkawkʻ = bazkōkʻ) | |
locative | բազկի (bazki) | բազուկս (bazuks) |
Derived terms
- բազկակից (bazkakicʻ)
- բազկաձիգ (bazkajig)
- բազկամրցութիւն (bazkamrcʻutʻiwn)
- բազկաստածու (bazkastacu)
- բազկատարած (bazkatarac)
- բազկատարածութիւն (bazkataracutʻiwn)
- բազկարձակ (bazkarjak)
- բազկացի (bazkacʻi)
- բազկեմ (bazkem)
- բարձրաբազուկ (barjrabazuk)
- երկայնաբազուկ (erkaynabazuk)
- հաստաբազուկ (hastabazuk)
Descendants
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “բազուկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “բազուկ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “բազուկ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.