բագին
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian բագին (bagin).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [bɑɡín]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [pʰɑkʰín]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բագին (bagin) | բագիններ (baginner) | ||
| dative | բագինի (bagini) | բագինների (baginneri) | ||
| ablative | բագինից (baginicʻ) | բագիններից (baginnericʻ) | ||
| instrumental | բագինով (baginov) | բագիններով (baginnerov) | ||
| locative | բագինում (baginum) | բագիններում (baginnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բագինը/բագինն (baginə/baginn) | բագինները/բագիններն (baginnerə/baginnern) | ||
| dative | բագինին (baginin) | բագիններին (baginnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բագինս (bagins) | բագիններս (baginners) | ||
| dative | բագինիս (baginis) | բագիններիս (baginneris) | ||
| ablative | բագինիցս (baginicʻs) | բագիններիցս (baginnericʻs) | ||
| instrumental | բագինովս (baginovs) | բագիններովս (baginnerovs) | ||
| locative | բագինումս (baginums) | բագիններումս (baginnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բագինդ (bagind) | բագիններդ (baginnerd) | ||
| dative | բագինիդ (baginid) | բագիններիդ (baginnerid) | ||
| ablative | բագինիցդ (baginicʻd) | բագիններիցդ (baginnericʻd) | ||
| instrumental | բագինովդ (baginovd) | բագիններովդ (baginnerovd) | ||
| locative | բագինումդ (baginumd) | բագիններումդ (baginnerumd) | ||
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բագին (bagin) | բագիններ (baginner) | ||
| dative | բագնի (bagni) | բագինների (baginneri) | ||
| ablative | բագնից (bagnicʻ) | բագիններից (baginnericʻ) | ||
| instrumental | բագնով (bagnov) | բագիններով (baginnerov) | ||
| locative | բագնում (bagnum) | բագիններում (baginnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բագինը/բագինն (baginə/baginn) | բագինները/բագիններն (baginnerə/baginnern) | ||
| dative | բագնին (bagnin) | բագիններին (baginnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բագինս (bagins) | բագիններս (baginners) | ||
| dative | բագնիս (bagnis) | բագիններիս (baginneris) | ||
| ablative | բագնիցս (bagnicʻs) | բագիններիցս (baginnericʻs) | ||
| instrumental | բագնովս (bagnovs) | բագիններովս (baginnerovs) | ||
| locative | բագնումս (bagnums) | բագիններումս (baginnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բագինդ (bagind) | բագիններդ (baginnerd) | ||
| dative | բագնիդ (bagnid) | բագիններիդ (baginnerid) | ||
| ablative | բագնիցդ (bagnicʻd) | բագիններիցդ (baginnericʻd) | ||
| instrumental | բագնովդ (bagnovd) | բագիններովդ (baginnerovd) | ||
| locative | բագնումդ (bagnumd) | բագիններումդ (baginnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
Together with Old Georgian ბაგინი (bagini) borrowed from Iranian, ultimately from Proto-Iranian *bagáh (“god”), from Proto-Indo-Iranian *bʰagás.
Noun
բագին • (bagin)
- altar (pagan or Christian)
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).10.4–5:[1]
- Եւ քուրմ իբրեւ իմանայ, մտանէ լնու զբագինն որթափայտիւ․ մտանէ հաւն յարեգ քաղաք լի խնգովք եւ ելանէ ի բագինն, իւրովի լուցանէ զկրակն եւ անձամբ զանձն այրէ։
- Ew kʻurm ibrew imanay, mtanē lnu zbaginn ortʻapʻaytiw; mtanē hawn yareg kʻałakʻ li xngovkʻ ew elanē i baginn, iwrovi lucʻanē zkrakn ew anjamb zanjn ayrē.
- Translation by Gohar Muradyan
- And the priest being informed goes in and fills the altar with vine wood. The bird enters Heliopolis, filled with incense, mounts the altar, kindles the fire with itself and burns itself.
- Եւ քուրմ իբրեւ իմանայ, մտանէ լնու զբագինն որթափայտիւ․ մտանէ հաւն յարեգ քաղաք լի խնգովք եւ ելանէ ի բագինն, իւրովի լուցանէ զկրակն եւ անձամբ զանձն այրէ։
- pagan shrine, pagan temple
- Synonym: մեհեան (mehean)
- (rare) idol, statue
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | բագին (bagin) | բագինք (baginkʻ) | |
| genitive | բագնի (bagni) | բագնաց (bagnacʻ) | |
| dative | բագնի (bagni) | բագնաց (bagnacʻ) | |
| accusative | բագին (bagin) | բագինս (bagins) | |
| ablative | բագնէ (bagnē) | բագնաց (bagnacʻ) | |
| instrumental | բագնաւ (bagnaw) | բագնաւք = բագնօք (bagnawkʻ = bagnōkʻ) | |
| locative | բագնի (bagni) | բագինս (bagins) | |
| also declined as բագնեաց (bagneacʻ), բագնեաւ (bagneaw), բագնեօք (bagneōkʻ), which presuppose a nominative *բագնի (*bagni) | |||
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | բագին (bagin) | բագինք (baginkʻ) | |
| genitive | բագնի (bagni) | բագնից (bagnicʻ) | |
| dative | բագնի (bagni) | բագնից (bagnicʻ) | |
| accusative | բագին (bagin) | բագինս (bagins) | |
| ablative | բագնէ (bagnē) | բագնից (bagnicʻ) | |
| instrumental | բագնիւ (bagniw) | բագնիւք (bagniwkʻ) | |
| locative | բագնի (bagni) | բագինս (bagins) | |
| post-classical | |||
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | բագին (bagin) | բագինք (baginkʻ) | |
| genitive | բագնոյ (bagnoy) | բագնոց (bagnocʻ) | |
| dative | բագնոյ (bagnoy) | բագնոց (bagnocʻ) | |
| accusative | բագին (bagin) | բագինս (bagins) | |
| ablative | բագնոյ (bagnoy) | բագնոց (bagnocʻ) | |
| instrumental | բագնով (bagnov) | բագնովք (bagnovkʻ) | |
| locative | բագին (bagin) | բագինս (bagins) | |
| post-classical | |||
Derived terms
- բագնագիտութիւն (bagnagitutʻiwn)
- բագնաձեւ (bagnajew)
- բագնայարկ (bagnayark)
- բագնապետ (bagnapet)
- բագնասէր (bagnasēr)
- բագնգիտութիւն (bagngitutʻiwn)
- յարաբագին (yarabagin)
Related terms
- Բագայառիճ (Bagayaṙič)
- Բագարան (Bagaran)
- Բագարատ (Bagarat)
- Բագաւան (Bagawan)
Descendants
- → Armenian: բագին (bagin) (learned)
References
- Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6), Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 103, 147
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “բագ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 373–374
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “բագին”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 113
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 869
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “բագին”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.