աստուճ
Armenian
FWOTD – 3 November 2014
Alternative forms
- աշտուճ (aštuč)
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian աստուճ (astuč).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑstút͡ʃ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑstúd͡ʒ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Adjective
աստուճ • (astuč) (superlative ամենաաստուճ)
- dry (of bread)
- աստուճ հաց ― astuč hacʻ ― dry bread
- 1875 – 1957, Avetik Isahakyan, Alagyazi maniner [Lays of Alagyaz] :
- Մեկ աստուճ հաց տըվին՝ ուտի / Մեկ չոր խշտի պառկի, քընի։
- Mek astuč hacʻ təvin, uti / Mek čʻor xšti paṙki, kʻəni.
- Gave [him] one [loaf of] dry bread to eat / One dry straw mattress to sleep on.
- Մեկ աստուճ հաց տըվին՝ ուտի / Մեկ չոր խշտի պառկի, քընի։
- 1886.03.30, Mełu Hayastani [a newspaper], No. 22:
- Մօտ 150 տներ քաղաքում զանազան եղանակով նորա սեպհականութիւնք եղան, բայց և այնպէս նա էլի ապրում էր աստուճ հացով։
- Mōt 150 tner kʻaġakʻum zanazan eġanakov nora sephakanutʻiwnkʻ eġan, baycʻ ew aynpēs na ēli aprum ēr astuč hacʻov.
- About 150 houses in the city became her property in various ways; nonetheless she was still living on a dry bread.
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | աստուճ (astuč) | աստուճներ (astučner) | ||
| dative | աստուճի (astuči) | աստուճների (astučneri) | ||
| ablative | աստուճից (astučicʻ) | աստուճներից (astučnericʻ) | ||
| instrumental | աստուճով (astučov) | աստուճներով (astučnerov) | ||
| locative | աստուճում (astučum) | աստուճներում (astučnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | աստուճը/աստուճն (astučə/astučn) | աստուճները/աստուճներն (astučnerə/astučnern) | ||
| dative | աստուճին (astučin) | աստուճներին (astučnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | աստուճս (astučs) | աստուճներս (astučners) | ||
| dative | աստուճիս (astučis) | աստուճներիս (astučneris) | ||
| ablative | աստուճիցս (astučicʻs) | աստուճներիցս (astučnericʻs) | ||
| instrumental | աստուճովս (astučovs) | աստուճներովս (astučnerovs) | ||
| locative | աստուճումս (astučums) | աստուճներումս (astučnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | աստուճդ (astučd) | աստուճներդ (astučnerd) | ||
| dative | աստուճիդ (astučid) | աստուճներիդ (astučnerid) | ||
| ablative | աստուճիցդ (astučicʻd) | աստուճներիցդ (astučnericʻd) | ||
| instrumental | աստուճովդ (astučovd) | աստուճներովդ (astučnerovd) | ||
| locative | աստուճումդ (astučumd) | աստուճներումդ (astučnerumd) | ||
Old Armenian
Alternative forms
- աշտուճ (aštuč), աշոտուչ (ašotučʻ)
Etymology
An Iranian borrowing: compare Khotanese [script needed] (astaucä, “dry land, terra firma”), which is ultimately from Proto-Indo-European *h₂eHs- (“to be/become dry”).[1][2][3]
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աստուճ (astuč) | աստուճք (astučkʻ) | |
| genitive | աստճոյ (astčoy) | աստճոց (astčocʻ) | |
| dative | աստճոյ (astčoy) | աստճոց (astčocʻ) | |
| accusative | աստուճ (astuč) | աստուճս (astučs) | |
| ablative | աստճոյ (astčoy) | աստճոց (astčocʻ) | |
| instrumental | աստճով (astčov) | աստճովք (astčovkʻ) | |
| locative | աստուճ (astuč) | աստուճս (astučs) |
Derived terms
- աշտիճագոյն (aštičagoyn)
- աշտճակեր (aštčaker)
- աստճակեր (astčaker)
References
- Bailey, H. W. (1979) “astaucä”, in Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 13
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 515
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “աշտուճ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 65b
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “աշտուճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, page 22a, leaves the origin open
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “աշտուճ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Aġayan, Ēduard (1974) Baṙakʻnnakan ew stugabanakan hetazotutʻyunner [Lexicological and Etymological Studies] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 29–30, derives from Proto-Indo-European *as-d-, an enlargement of *h₂eHs- (“to be/become dry”), considers -ուճ (-uč) a suffix and compares պարկուճ (parkuč) for it
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.