көн
Bashkir
Etymology
From Kipchak کون (kün, “sun, day”), from Proto-Turkic *kün (“sun, day”).
Pronunciation
- IPA(key): /kʏ̞n/
Audio (file) - Hyphenation: көн (one syllable)
Noun
көн • (kön)
- day
- Көн яҡтыһы.
- Kön yaqtıhı.
- Day light.
- Көн һайын.
- Kön hayın.
- Every day.
- Көнө буйы.
- Könö buyı.
- All day long.
- Ял көнө.
- Yal könö.
- Day off.
- Арпа алтмыш көндә өлгөрә.
- Arpa altmış köndə ölgörə.
- Barley matures in sixty days.
- (in certain collocations, otherwise rare) sun
- Көн тыуа.
- Kön tıwa.
- The sun rises.
- Көн байый.
- Kön bayıy.
- The sun sets.
- Көн һуңғы тапҡыр 2008 йылдың йәйендә тотолдо.
- Kön huñğı tapqır 2008 yıldıñ yəyendə totoldo.
- The sun was eclipsed (=there was a solar eclipse) last time in the summer of 2008.
- Көн тейгәндә тәүге ярҙам.
- Kön teygəndə təwge yarźam.
- First aid for sunstroke.
- Кейемең көнгә уңған.
- Keyemeñ köngə uñğan.
- Your clothes were discolored by the sun.
- weather
- (in certain collocations) quiet life, peaceful existence
- Зөбәржәт ҡарсыҡ уҫал булды, килененә көн бирмәне.
- Zöbərjət qarsıq uśal buldı, kilenenə kön birməne.
- The old Zubarjat was evil (and) made life impossible for her daughter-in-law (=never left her daughter-in-law in peace).
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | көн (kön) | көндәр (köndər) |
| definite genitive | көндөң (köndöñ) | көндәрҙең (köndərźeñ) |
| dative | көнгә (köngə) | көндәргә (köndərgə) |
| definite accusative | көндө (köndö) | көндәрҙе (köndərźe) |
| locative | көндә (köndə) | көндәрҙә (köndərźə) |
| ablative | көндән (köndən) | көндәрҙән (köndərźən) |
Synonyms
- See also ҡояш (qoyaş) for the meaning "the sun"
- See also көн торошо (kön toroşo), һауа торошо (hawa toroşo) for the meaning "the weather"
Derived terms
- бөгөнгө көн (bögöngö kön, “the present day, present”)
- көн дә (kön də, “every day”)
- көн аша (kön aşa, “every other day”)
- көньяҡ (könʹyaq), көнсығыш (könsığış), көнбайыш (könbayış)
- көнбағыш (könbağış)
- көндәлек (köndəlek)
- көнкүреш (könküreş)
- тыуған көн (tıwğan kön)
- белем көнө (belem könö)
Kazakh
| Alternative scripts | |
|---|---|
| Arabic | كون |
| Cyrillic | көн |
| Latin | kön |
| Yañalif | kɵn |
Etymology
From Proto-Turkic *kȫn (“tanned skin, leather”). Cognate with Bashkir күн (kün, “leather”), Azerbaijani gön (“leather”), etc.
Tatar
Etymology
From Kipchak کون (kün, “sun, day”), from Proto-Turkic *kün (“sun, day”).
Yakut
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Verb
көн • (kön)
- (intransitive) to straighten, to become straight
- (intransitive) (medicine) to recover (one's health)
- See synonyms at үтүөр (ütüör).
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.